21 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Δασών. Οι 10 αλήθειες που πρέπει να γνωρίζουμε για την αποψίλωση των δασών

Πηγή εικόνας: https://earth.org/
Πηγή άρθρου: https://earth.org/deforestation-facts/

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Δασών ή Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας, που εορτάζεται από το 1971 κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου και συμπίπτει με την πρώτη ημέρα της άνοιξης και την έναρξη της εαρινής ισημερίας, παρουσιάζουμε ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο από την ιστοσελίδα https://earth.org/ της δημοσιογράφου Olivia Lai που αναφέρεται σε δέκα (10) πραγματικά γεγονότα πρέπει να γνωρίζουμε σχετικά με την αποψίλωση των δασών και τις επιπτώσεις που έχουν στο περιβάλλον, αλλά και γιατί πρέπει να προστατεύσουμε τα δάση μας σήμερα περισσότερο από ποτέ.

Από το 1990 μέχρι σήμερα, 420 εκατομμύρια εκτάρια* δασών έχουν δυστυχώς χαθεί, ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, που συμπεριλαμβάνει την εκχέρσωση γης, για γεωργική καλλιέργεια και υλοτομία αλλά και για την παραγωγή χαρτιού.
[* Ένα εκτάριο= 10.000 τ.μ. ή 10 στρέμματα]

Από το 2020, η δασική κάλυψη αντιπροσωπεύει περίπου το 31% της συνολικής έκτασης της γης στον κόσμο. Αν και ο ρυθμός αποψίλωσης των δασών έχει μειωθεί τις τελευταίες τρεις (3) δεκαετίες, χάνουμε χιλιάδες εκτάρια  κάθε μέρα που περνάει.
Ο Σεπτέμβριος του 2022 έμεινε στην ιστορία ως μήνας ρεκόρ αποψίλωσης στον Αμαζόνιο, το μεγαλύτερο και σημαντικότερο τροπικό δάσος του κόσμου.

Ακολουθούν 10 εντυπωσιακά πραγματικά στοιχεία/αλήθειες για την αποψίλωση των δασών που πρέπει να γνωρίζουμε, καθώς και γιατί σήμερα πρέπει να προστατεύσουμε τα δάση μας περισσότερο από ποτέ.

Οι 10 αλήθειες για την αποψίλωση των δασών που πρέπει να γνωρίζουμε.

1η Αλήθεια: Χάνουμε περίπου 10 εκατομμύρια εκτάρια δάσους κάθε χρόνο.

Σε όλο τον πλανήτη σήμερα, κόβονται περίπου 10 εκατομμύρια εκτάρια δέντρων κάθε χρόνο, για να δημιουργηθεί χώρος για την ανάπτυξη διαφόρων καλλιεργειών και ζώων και για να παραχθούν υλικά όπως είναι το χαρτί. Αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 16% της συνολικής απώλειας δέντρων. Το 96% της αποψίλωσης των δασών γίνεται στα τροπικά δάση.

Απώλεια πρωτογενών τροπικών δασών 2002-2022. Εικόνα: World Resources Institute.

2η Αλήθεια: Η αποψίλωση των δασών συνεισφέρει σήμερα ετησίως στην ατμόσφαιρα, περίπου 4,8 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία για την αποψίλωση των δασών, είναι ότι η απώλεια δασών συμβάλλει κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα με σχεδόν πέντε (5) δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, που ισοδυναμεί σχεδόν με το 10% των ετήσιων ανθρώπινων εκπομπών.
Οι ερευνητές της NASA διαπίστωσαν ότι οι επιταχυνόμενες μέθοδοι κοπής και καύσης για την εκκαθάριση γης στη νήσο Βόρνεο, το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο και το μεγαλύτερο της Ασίας, αλλά και η τοποθεσία ενός από τα παλαιότερα τροπικά δάση στον κόσμο, συνέβαλαν στη μεγαλύτερη μονοετή παγκόσμια αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε δύο χιλιετίες, οδηγώντας την Ινδονησία σε μια από τις κορυφαίες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Μόνο το 2022 χάθηκαν 3,75 εκατομμύρια εκτάρια πρωτογενών τροπικών δασών, απώλεια που ισοδυναμεί σε επίπεδο έτους, με σχεδόν 10 γήπεδα ποδοσφαίρου ανά λεπτό!
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκπομπή στην ατμόσφαιρα 2,5 δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα, ίση με τις ετήσιες εκπομπές ορυκτών καυσίμων της Ινδίας.

3η Αλήθεια: Το βοδινό κρέας ευθύνεται για το 41% ​​της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών.

Η γεωργική βιομηχανία πρέπει να αποψιλώνει σημαντικές εκτάσεις βοσκοτόπων για τα βοοειδή και διάφορα άλλα ζώα, προκειμένου να συμβαδίζει με την παγκόσμια ζήτηση για βόειο κρέας. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο χάνονται 81.081 τετραγωνικά μίλια δασικής γης για την παραγωγή κρέατος και από αυτά το 80% ανήκουν στον Αμαζόνιο.
Οι ανεπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα -η τελευταία μάλιστα τυγχάνει να είναι και ο μεγαλύτερος καταναλωτής βοδινού κρέατος στον κόσμο καταβροχθίζοντας σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου κρέατος- είναι από τους μεγαλύτερους υπαίτιους της αποψίλωσης των δασών.
Ωστόσο όμως και οι αναπτυσσόμενες χώρες πλησιάζουν τις ανεπτυγμένες στην κατανάλωση βοδινού κρέατος. Εκτιμάται πως μέχρι το 2028, η κατανάλωση βοδινού κρέατος σε αυτές θα έχει αυξηθεί κατά τέσσερις (4) φορές περισσότερο από ό,τι στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Σήμερα, πολλοί είναι αυτοί που καλούν τους ανθρώπους να υιοθετήσουν μια διατροφή με βάση τα φυτά, ως μέθοδο καταπολέμησης της αποψίλωσης των δασών, η οποία θα συμβάλει επίσης στη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τη γεωργική βιομηχανία και στην επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

4η Αλήθεια: Η σοκολάτα και τα μπισκότα συμβάλλουν σημαντικά στην αποψίλωση των δασών.

Εκτός από την παραγωγή βοδινού κρέατος, η βιομηχανία φοινικέλαιου είναι επίσης υπεύθυνη για ένα σημαντικό ποσοστό αποψίλωσης των δασών σε όλο τον κόσμο.
Το φοινικέλαιο χρησιμοποιείται σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των προϊόντων διατροφής που καταναλώνουμε καθημερινά, από το φυτικό λάδι μέχρι τη σοκολάτα και τα μπισκότα, καθώς και σε άλλα προϊόντα οικιακής χρήσης όπως το σαπούνι και το σαμπουάν.
Για να καλυφτεί η παγκόσμια ζήτηση σε φοινικέλαιο, δασικές εκτάσεις που αντιστοιχούν σε 300 γήπεδα ποδοσφαίρου εκχερσώνονται κάθε ώρα για να δημιουργηθεί χώρος για φυτείες φοινικέλαιου, καταστρέφοντας σημαντικούς βιότοπους ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση, όπως είναι ο ουρακοτάγκος και η τίγρη της Σουμάτρας.

Πολλά δάση έχουν επίσης μετατραπεί σε φυτείες μονοκαλλιέργειας, που σημαίνει ότι φυτεύεται το ίδιο και μόνο φυτικό είδος σε όλη τη γη, γεγονός που όχι μόνο απειλεί τη βιοποικιλότητα του οικοσυστήματος, αλλά αυξάνει τους κινδύνους διάβρωσης του εδάφους μειώνοντας παράλληλα την περιεκτικότητα του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Πώς η καλλιέργεια κακάο προκαλεί αποψίλωση των δασών;

5η Αλήθεια: Η Βραζιλία και η Ινδονησία ευθύνονται για σχεδόν το ήμισυ της αποψίλωσης των τροπικών δασών.

Το ένα τρίτο της αποψίλωσης των τροπικών δασών συμβαίνει μόνο στη Βραζιλία. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 1,7 εκατομμύρια εκτάρια κάθε χρόνο. Τόσο η Βραζιλία όσο και η Ινδονησία φιλοξενούν μερικά από τα μεγαλύτερα και βιοποικίλα τροπικά δάση στον κόσμο. Καθώς η γεωργική βιομηχανία συνεχίζει να εφαρμόζει την εκχέρσωση της γης για καλλιέργειες και κτηνοτροφία, η απειλή για τη βιοποικιλότητα επιδεινώνεται.
Διάφορες μελέτες αναφέρουν πως σε αυτές τις περιοχές, οι παρατηρούμενοι πληθυσμοί ζώων έχουν υποστεί κατά μέσο όρο 68% μείωση του αριθμού τους.
Στο Βόρνεο της Ινδονησίας, ο απειλούμενος με εξαφάνιση ουρακοτάγκος έχασε σχεδόν το 80% του πληθυσμού του μέσα στα τελευταία 50 χρόνια.

6η Αλήθεια: Η σόγια παίζει μεγάλο και σημαντικό ρόλο στην αποψίλωση των δασών.

Ενώ οι περισσότεροι σκέφτονται τη σόγια με τη μορφή του γάλακτος σόγιας, του τόφου και διαφόρων άλλων προϊόντων σόγιας που συνθέτουν μια φυτική διατροφή, η σόγια στην πραγματικότητα έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως ως ζωοτροφή για την υποστήριξη της τεράστιας ζήτησης παραγωγής κρέατος.
Οι ζωοτροφές αποτελούν το 77% της παραγωγής σόγιας, ενώ μόνο το 19,2% πηγαίνει απευθείας σε προϊόντα διατροφής για τον άνθρωπο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η σόγια είναι υπεύθυνη για το 12% περίπου της αποψίλωσης των δασών.
Σήμερα, οι εκτάσεις για καλλιέργεια και παραγωγή σόγιας αυξάνονται συνεχώς με αποτέλεσμα να αγγίζουν τη συνολική έκταση που έχουν οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο, η Γαλλία και η Γερμανία.
Η αναζήτηση μιας εναλλακτικής πηγής ζωοτροφών και η μείωση της παγκόσμιας κατανάλωσης κρέατος, θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τον ρυθμό αποψίλωσης των δασών.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: 13 μεγάλες εταιρείες που είναι υπεύθυνες για την αποψίλωση των δασών.

7η Αλήθεια: Η αποψίλωση των δασών έχει μετατρέψει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου σε πηγή άνθρακα.

Ένα από τα πιο σοκαριστικά γεγονότα των τελευταίων ετών σχετικά με την αποψίλωση των δασών, είναι ότι ο Αμαζόνιος, το πιο ποικιλόμορφο βιολογικά οικοσύστημα στον κόσμο και η σημαντικότερη καταβόθρα διοξειδίου του άνθρακα, έχει διαπιστωθεί ότι εκπέμπει μεγαλύτερη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα από ό,τι απορροφά, ως αποτέλεσμα της αποψίλωσης, των πυρκαγιών και της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με μια μελέτη, μεταξύ του 2010 και 2018 η αποψίλωση των δασών στην ανατολική Αμαζονία οδήγησε σε μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας του δάσους, ιδίως κατά τις ξηρές περιόδους, καθιστώντας το πιο ευάλωτο σε πυρκαγιές.
Οι δασικές πυρκαγιές με τη σειρά τους, παράγουν τρεις φορές περισσότερο άνθρακα από ό,τι μπορούν να απορροφήσουν τα δάση, δημιουργώντας έτσι έναν αρνητικό βρόχο. Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ότι το δάσος εκπέμπει περίπου ένα δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, ποσό ίσο με τις ετήσιες εκπομπές που εκλύονται στην Ιαπωνία, τον πέμπτο μεγαλύτερο ρυπαντή στον κόσμο.

Μια πρόσφατη έκθεση διαπίστωσε ομοίως, ότι δέκα (10) δάση παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, έχουν γίνει πηγές άνθρακα τα τελευταία 20 χρόνια λόγω των ίδιων παραγόντων. Η μελέτη αναφέρει το εθνικό πάρκο Yosemite στις ΗΠΑ και την περιοχή Greater Blue Mountains στην Αυστραλία μεταξύ των περιοχών που επλήγησαν.

8η Αλήθεια: Καμία εταιρεία στον κόσμο δεν πέτυχε τη δέσμευσή της για μηδενική αποψίλωση των δασών.

Μια ανάλυση του 2020 διαπίστωσε ότι περισσότερες από τις μισές από τις 100 σημαντικότερες εταιρείες τροπικής ξυλείας και χαρτοπολτού, δεν έχουν δεσμευτεί για την προστασία της βιοποικιλότητας και το 44% από αυτές, δεν έχει ακόμη δεσμευτεί δημόσια για καθαρή μηδενική αποψίλωση,  που σημαίνει πως ο ρυθμός αποψίλωσης της γης, να είναι ίσος με τον ρυθμό αναδάσωσης ή αναφύτευσης.
Από τις εταιρείες που έχουν δεσμευτεί να φτάσουν στην καθαρή μηδενική αποψίλωση των δασών έως το 2020, μόνο οκτώ (8) εταιρείες βρέθηκαν να έχουν εφαρμόσει ολοκληρωμένες πρακτικές διαχείρισης δασών και χρήσης γης, αλλά καμία δεν μπόρεσε να καταφέρει με επιτυχία το καθαρό μηδέν.

9η Αλήθεια: Κορυφαίες τράπεζες χρηματοδότησαν 119 δισεκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών

Ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα, σχετικά με την αποψίλωση των δασών είναι ότι οι κορυφαίες παγκόσμιες τράπεζες και δανειστές έχουν χορηγήσει χρηματοδότηση ύψους 119 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ σε 20 μεγάλες γεωργικές εταιρείες που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών μέσα σε διάστημα μόλις πέντε (5) ετών.
Τράπεζες όπως η JPMorgan, η HSBC και η Bank of America ήταν μεταξύ των μεγαλύτερων επενδυτών, υποστηρίζοντας έργα και επιχειρήσεις όπως η βραζιλιάνικη εταιρεία παραγωγής κρέατος JBS για τη στήριξη των βοοτροφείων και των πτηνοτροφείων της.
Κάθε μία από τις παραπάνω τράπεζες φέρεται να έχει συνάψει δεκάδες συμφωνίες χρηματοδότησης μεταξύ του 2016 και 2020, παρά το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει πολιτικές «μη αποψίλωσης».
Αυτό δείχνει πως υπάρχει μια καταφανής έλλειψη μηχανισμών παρακολούθησης και επιβολής στο χρηματοπιστωτικό τομέα, επιτρέποντας τη συνέχιση της εκτεταμένης υποβάθμισης της γης.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: 10 εκπληκτικά γεγονότα για την αποψίλωση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου που πρέπει να γνωρίζετε.

10η Αλήθεια: Περισσότερες από 100 χώρες έχουν δεσμευτεί να τερματίσουν την αποψίλωση των δασών έως το 2030.

Παρά την τρέχουσα κατάσταση της αποψίλωσης των δασών, υπάρχουν και καλά νέα.

Στην περσινή διάσκεψη για το κλίμα COP26, μια σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ με τους παγκόσμιους ηγέτες για τη διεξαγωγή και τη διαπραγμάτευση συμφωνιών πολιτικής για τη μείωση των εκπομπών και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, περισσότερες από 100 χώρες προσχώρησαν σε μια δέσμευση ώστε να σταματήσουν και να αντιστρέψουν την αποψίλωση των δασών μέχρι το τέλος της δεκαετίας (2030).

Συνολικά, πάνω από εκατό (100) χώρες που κατέχουν έκταση δασών που φθάνει το 85% των δασών του πλανήτη, όπως είναι η Βραζιλία, η Ρωσία, η Κολομβία, η Ινδονησία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, υπέγραψαν τη συμφωνία.

Στα πλαίσια αυτού του συμφώνου, θα διατεθούν 19,2 δισεκατομμύρια δολάρια από ιδιωτικά και δημόσια κεφάλαια, για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση αυτού του παγκόσμιου περιβαλλοντικού προβλήματος, στην αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης και στην στήριξη των αυτοχθόνων κοινοτήτων, αλλά και στον μετριασμό των ζημιών που έχουν υποστεί τα δάση από τις πυρκαγιές.

Πηγή άρθρου: https://earth.org/deforestation-facts/
Για πληροφορίες σχετικά με το EARTH.ORG καθώς και για όσους θέλουν να συνεισφέρουν στην προσπάθεια του έργου του, πατήστε εδώ.