Πηγή: Wood for Good & Wood CO2ts less
Photos: University of British Columbia CIRS and KK Law
Επιμέλεια - Απόδοση στα ελληνικά: Εκδόσεις eWood
Με ένα ευρηματικό λογοπαίγνιο το «Wood CO2ts less» ξεκίνησε η νέα εκστρατεία του γνωστού Wood for Good για τα περιβαλλοντικά οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση του ξύλου στη δόμηση κτιρίων.
Στη φράση «Wood costs less» το costs (κοστίζει), μετατρέπεται σε CO2ts εστιάζοντας έτσι στο CO2 -χημικό σύμβολο του διοξειδίου του άνθρακα, που σήμερα λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι και το ζητούμενο απέναντι στο περιβάλλον.
«Η χρήση περισσότερου ξύλου στη δόμηση, μπορεί να μας βοηθήσει να μειώσουμε το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) της ατμόσφαιρας και να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή».
Η νέα εκστρατεία «Wood CO2ts less» που μεταφορικά μεταφράζεται «Το ξύλο ως δομικό υλικό έχει το μικρότερο περιβαλλοντικό κόστος», ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2020 στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει ως στόχο να ενθαρρύνει μέσω της αειφορικής ανάπτυξης τη χρήση περισσότερου ξύλου στο σχεδιασμό και στη δόμηση κτιρίων, προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που παράγονται από τη χρήση ενεργοβόρων και ρυπογόνων υλικών, όπως π.χ. χάλυβα και σκυρόδεμα, συμβάλλοντας έτσι στην δραστική μείωση της κλιματικής αλλαγής.
Η νέα εκστρατεία βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα (facts), που προκύπτουν μέσα από τεκμηριωμένα στοιχεία και επιστημονικές έρευνες όπως αναφέρονται παρακάτω:
Fact 1
Τα δέντρα απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα και μέσω της φωτοσύνθεσης, απελευθερώνουν το οξυγόνο (Ο2) και αποθηκεύουν τον άνθρακα (C) για να «οικοδομήσουν» τους λιγνοκυτταρινικούς ιστούς τους.
«Σε ένα δένδρο κάθε ένα κυβικό μέτρο (1m3) ξύλου που αναπτύσσεται, έχει απορροφήσει από την ατμόσφαιρα 0,9 τόνους διοξείδιο του άνθρακα (CO2).
Πηγή: CEI-Bois. Wood – Building the Bio-economy, (σελ. 9), 2019
«Μεταξύ 2005 και 2015 η μέση ετήσια δέσμευση άνθρακα στη δασική βιομάζα, έφτασε τους 719 εκατομμύρια τόνους στην ευρωπαϊκή περιφέρεια και 414 εκατομμύρια τόνους στην ΕΕ των 28. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 9% των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την ευρωπαϊκή περιφέρεια και την ΕΕ των 28».
Πηγή: Forest Europe. State of Europe’s Forests 2015 (σελ.23)
Fact 2
Τα ώριμα δέντρα όταν υλοτομούνται, ο άνθρακας που έχουν «συλλέξει» από την ατμόσφαιρα αποθηκεύεται μέσω της χρήσης του ξύλου, σε κτίρια και σε άλλα δομικά και μη δομικά προϊόντα ξύλου.
«Στην Ευρώπη ο όγκος του ξύλου που χρησιμοποιείται και υποβάλλεται σε επεξεργασία, αποθηκεύει επί του παρόντος 38,2 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη μείωση της εκπομπής των ρυπογόνων αερίων του θερμοκηπίου».
Πηγή: CEI-Bois. Wood – Building the Bio-economy 2019, (σελ. 11)
Fact 3
Φυτεύοντας σήμερα στην Ευρώπη περισσότερα δασικά δέντρα, το μέγεθος της φυσικής «δεξαμενής» του Ευρωπαϊκού δάσους συνεχίζει να αυξάνεται.
«Η δασική έκταση της Ευρώπης επεκτάθηκε κατά 17,5 εκατομμύρια εκτάρια[*] τα τελευταία 25 χρόνια».
[*] 1 Εκτάριο (ha) = 10 στρέμματα
Πηγή: Forest Europe. State of Europe’s Forests 2015, (σελ. 72)
«Το 90% της κατανάλωσης ξύλου στην ΕΕ προέρχεται από δάση της ΕΕ».
Πηγή: CEI-Bois. Wood – Building the Bio-economy 2019, (σελ. 19)
«Από το 1993, τα δάση της Ευρώπης υπόκεινται στις κατευθυντήριες γραμμές, τα κριτήρια και τους δείκτες της Forest Europe για την αειφορική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων».
Πηγή: CEI-Bois. Wood – Building the Bio-economy 2019, (σελ. 24)
Fact 4
Η χρήση του ξύλου σε σχέση με άλλα υλικά, μειώνει τις εκπομπές CO2 στην ατμόσφαιρα, λόγω του άνθρακα (C) που δεσμεύεται και αποθηκεύεται σε αυτό και αποτελεί εναλλακτική λύση απέναντι σε ενεργοβόρα υλικά που απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες CO2.
«Μετα-αναλύσεις[*] του μέσου όρου των επιπτώσεων που έχει στο περιβάλλον η χρήση του ξύλου αντί του σκυροδέματος, δείχνουν μια μέση μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 2,1 τόνους ανά ένα τόνο προϊόντων ξύλου που χρησιμοποιούνται».
[*] Μια μετα-ανάλυση είναι μια στατιστική ανάλυση που συνδυάζει τα αποτελέσματα πολλαπλών επιστημονικών μελετών.
Fact 5
Ένας από τους απλούστερους τρόπους για τη δέσμευση του άνθρακα και τη μείωση του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι η αύξηση της χρήσης του ξύλου στις κατασκευές.
«Η χρήση του ξύλου στις κατασκευές προς αντικατάσταση υλικών που για την παραγωγή τους εκλύουν μεγάλες ποσότητες CO2 όπως είναι το τσιμέντο και ο χάλυβας, είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να μετριαστεί και να μειωθεί η κλιματική αλλαγή.
Πηγή: Committee on Climate Change. UK Housing; Fit for the future? February 2019, (σελ. 47)
Η χρήση του ξύλου στις κατασκευές WiC (Wood in Construction), μακροπρόθεσμα προσφέρει ένα «αποθετήριο άνθρακα» στο δομημένο περιβάλλον.
Η πιθανή συνεισφόρα του WiC στην απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, εξαρτάται τόσο από το επίπεδο της μελλοντικής οικοδόμησης των κατοικιών, όσο και από το ποσοστό της ξυλείας που χρησιμοποιείται ως μέρος της διαδικασίας κατασκευής. Οι εκπομπές επίσης που μπορούν να αποφευχθούν από την παραγωγή τσιμέντου και τούβλων είναι ένα επιπλέον όφελος της χρήσης του WiC.
Βασικός Στόχος: Η αναλογία νέων οικιών που θα κατασκευάζονται με δομικά πάνελ ξύλου και τεχνητή ξυλεία ως προς το σύνολο των νέων κατασκευών να παραμείνει η ίδια με τη σημερινή (15-28%). Αυτό θα οδηγήσει σε αφαίρεση 2.0 MtCO2e[*]/χρόνο μέχρι το 2050, αυξάνοντας έτσι τη σημερινή δέσμευση που είναι περίπου 1 MtCO2e/χρόνο.
Φιλόδοξος Στόχος: Η αναλογία κατασκευής νέων οικιών με δομικά πάνελ ξύλου να υπερβαίνει το 40% μέχρι το 2050. Οι κατασκευές με τεχνητή ξυλεία παραμένουν ως μικρός παράγοντας, φθάνοντας το 5% μέχρι το 2050. Αυτό οδηγεί σε αφαίρεση 2.3 MtCO2e/χρόνο μέχρι το 2050.
Θεωρητικός Στόχος: Η αναλογία κατασκευής νέων οικιών με δομικά πάνελ ξύλου ανέρχεται στο 80%. Οι κατασκευές με τεχνητή ξυλεία αυξάνονται στο 10% το χρόνο μέχρι το 2027 και στο 20% το χρόνο από το 2027 μέχρι το 2050. Αυτό οδηγεί σε αφαίρεση 3.2 MtCO2e/χρόνο μέχρι το 2050.
[*] MtCO2e/έτος και GtCO2e/έτος είναι το σύνολο των αερίων του θερμοκηπίου σε εκατομμύρια και δισεκατομμύρια τόνους παγκόσμιων ετήσιων ισοδύναμων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2).
Πηγή: Committee on Climate Change. Net Zero Technical Report (σελ. 275/276), Mάιος 2019
Αυξάνοντας τον αριθμό των νέων οικιών που «χτίζονται» στο Ηνωμένο Βασίλειο και που χρησιμοποιούν συστήματα κατασκευής με δομικά πάνελ ξύλου από τα 27.000-50.000 των τελευταίων χρόνων σε 270.000 ετησίως, το WiC θα μπορούσε να τριπλασιάσει την ποσότητα άνθρακα που δεσμεύεται σε οικίες του Ηνωμένου Βασιλείου σε 3 MtCO2e τον χρόνο.
Πηγή: Committee on Climate Change. UK Housing; Fit for the future? (σελ.14), Φεβρουάριος 2019
Μια πρόσφατη μελέτη από το BioComposites Centre στο Πανεπηστήμιο Μπάνγκορ, απέδειξε ότι η χρήση δομικών πάνελ ξύλου αντί για λιθοδομή μπορεί να μειώσει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 20% ανά κτίριο.
Όταν επιλέγεται ξυλεία CLT (Cross-laminated timber = Σταυρωτή επικολλητή ξυλεία) αντί για κατασκευές από σκυρόδεμα, το αποτέλεσμα είναι ακόμα μεγαλύτερο, με μείωση των ενσωματωμένων εκπομπών άνθρακα κατά περίπου 60%.
Η παγκόσμια κατασκευή κτιρίων και υποδομών και η επακόλουθη παραγωγή υλικών προκάλεσε το 2015 περίπου 7 GtCO2e εκπομπών GHG (GreenHouse Gases = Αέρια Θερμοκηπίου), εκ των οποίων τα 4 GtCO2e ήταν σχετιζόμενα με τη χρήση υλικών στην κατασκευή (Hertwich 2019). Αντί για σκυρόδεμα, λιθοδομές ή χαλύβδινα πλαίσια, το ξύλο, το μπαμπού και άλλες φυτικές ίνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κατασκευαστικά υλικά, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και να δεσμεύσουν άνθρακα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.
Πηγή: UN Environment Programme. Emissions Gap Report 2019, (σελ. 57)
Η οικοδόμηση με υλικά που προέρχονται από δασική βιομάζα αειφορικής διαχείρισης, όπως είναι η συμπαγής πριστή ή στρογγυλή ξυλεία και τα σύνθετα προϊόντα ξύλου, μπορεί αφενός να αποτρέψει νέες εκπομπές και αφετέρου να προσφέρει αποθήκευση του CO2 το οποίο δεσμεύεται στα προϊόντα της Δασοπονίας (Forestry). Το δυνητικό όφελος από την οικοδόμηση με τα υλικά αυτά μέσω της αντικατάστασης των συμβατικών δομικών υλικών, εκτιμάται ότι είναι της τάξης του 0,5 έως 1 GtCO2 ετησίως.
Πηγή: The Royal Society and the Royal Academy of Engineering. Greenhouse gas removal, (σελ. 47), 2018
Ανάπτυξη νέων πολιτικών για την υποστήριξη μιας ουσιαστικής αύξησης στη χρήση ξύλου στις κατασκευές
Fact 6
Το ξύλο επειδή δεσμεύει τον άνθρακα (C), η χρήση του στον κατασκευαστικό τομέα, είναι μια «πράσινη» και «καθαρή» λύση χωρίς επιπλέον κόστος για τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) της ατμόσφαιρας.
«Οι μέθοδοι κατασκευής με βάση το ξύλο, έχουν περίπου το ίδιο κόστος με τις εναλλακτικές μεθόδους κατασκευής».
Πηγή: Committee on Climate Change. Net Zero Technical Report, Μάιος 2019, (σελ. 275).
