Αφιέρωμα Industry 4.0: Πόσο έτοιμη είναι η διεθνής βιομηχανία ξύλου – επίπλου

Αφιέρωμα στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0)

Πόσο έτοιμη είναι η διεθνής βιομηχανία ξύλου – επίπλου

Σήμερα όλες οι εταιρείες κατασκευής ξυλουργικών μηχανημάτων, έχουν επιδοθεί όπως είναι φυσικό, σε ένα μεγάλο αγώνα δρόμου για το ποια θα κερδίσει πρώτη τις εντυπώσεις και την εμπιστοσύνη της βιομηχανίας ξύλου – επίπλου, σχετικά με την τεχνολογία και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται, για τον επερχόμενο ψηφιακό μετασχηματισμό που θα πρέπει να έχει το μελλοντικό “έξυπνο εργοστάσιο”.

Παρόλο που πολλές από τις κορυφαίες εταιρίες μηχανολογικού εξοπλισμού, έχουν κάνει τεράστια βήματα στην εφαρμογή των νέων σημερινών τεχνολογιών αιχμής για τη παραγωγή της βιομηχανίας ξύλου -επίπλου, με εφικτές προτάσεις και λύσεις ακόμη και για μικρομεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών που θα μπορούσαν να απορροφήσουν όλες αυτές τις τεχνολογίες, δείχνει να μην είναι ακόμη έτοιμο.

Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε, πως αρκετές από τις υψηλές τεχνολογίες μηχανημάτων και λογισμικού που βλέπουμε στις διεθνείς εκθέσεις και χρησιμοποιούνται σήμερα στην διαδικασία παραγωγής, θεωρούνται ακόμη και είναι πρόσφατες τεχνολογίες της 3ης βιομηχανικής επανάστασης.

Για παράδειγμα πολλά ρομποτικά συστήματα, όπως και πολλά από τα CNC μηχανήματα, με τα προηγμένα λογισμικά σχεδιασμού και οργάνωσης της παραγωγής CAD-CAM (Computer Aided Design-Computer Aided Manufacturing), οι γραμμωτοί κώδικες, τα RFID (Radio Frequency Identification) κλπ.

Όλη αυτή η παραπάνω τεχνολογία, που και αυτή εμπεριέχει αρκετή πολυπλοκότητα και εξακολουθεί να παραμένει ακόμη και σήμερα αρκετά αποτελεσματική στην παραγωγική διαδικασία, δεν έχει αξιοποιηθεί στο έπακρο (εκτός κάποιων εξαιρέσεων), από την παγκόσμια βιομηχανία ξύλου επίπλου.

Σε πολλές προηγμένες χώρες με τεράστια παραγωγή ξυλουργικών προϊόντων, που κυρίως βασίζονται στη μασίφ ξυλεία, όπως πχ. η Βόρειος Αμερική, ο Καναδάς και αρκετές χώρες στην Ευρώπη, είναι ελάχιστες οι εταιρείες που έχουν εξαντλήσει την τεχνολογία της 3ης βιομηχανικής επανάστασης, ώστε να προσανατολίζονται για τα επόμενα βήματα που απαιτεί το Industry 4.0.

Ένας κύριος λόγος που σημαντικό ποσοστό της παγκόσμιας βιομηχανίας ξύλου – επίπλου παρουσιάζεται προς το παρόν σχετικά διστακτικό, είναι πως για την ενσωμάτωση και υλοποίηση ενός μοντέλου που θα αγγίζει την πληρότητα των τεχνολογιών του Industry 4.0 απαιτούνται απαραιτήτως:

  • Αρκετά καταρτισμένο και εξειδικευμένο προσωπικό.
  • Μεγάλα κεφάλαια επενδύσεων.
  • Η ύπαρξη μεγάλης αγοράς που θα απορροφήσει τα παραγόμενα προϊόντα.

Ένας άλλος επίσης λόγος, είναι πως το ξύλο έχει πολλές ιδιαιτερότητες και σχετικές δυσκολίες στην επεξεργασία του, λόγω της φύσης του και των πολλών διαφορετικών ειδών του, σε σχέση με άλλα υλικά όπως π.χ. το πλαστικό και το μέταλλο. Διαφέρει σημαντικά από την άποψη του μήκους, του πάχους, του σχήματος, του ελαττώματος, της καμπυλότητας, της υγρασίας κλπ.

Εκτός κάποιων παγκοσμίων κολοσσών που έχουν ηγετική θέση στη σημερινή αγορά της παγκοσμιοποίησης, θα λέγαμε πως είναι ακόμη μικρό το ποσοστό των εταιρειών, που έχουν τη δυνατότητα να ενσωματώσουν ένα σχετικά πλήρες μοντέλο του Industry 4.0 στην παραγωγική τους διαδικασία.

Τέτοια παραδείγματα εξαιρέσεων αποτελούν στην παραγωγή επίπλων, ο όμιλος ΙΚΕΑ και διάφορες παρόμοιες εταιρείες επίσης διεθνούς βεληνεκούς, που τα έπιπλα τους αποτελούνται από αυστηρά τυποποιημένες ενότητες σχετικά απλής επεξεργασίας, του τύπου ready to assembly (έτοιμα για συναρμολόγηση), κάποιες επίσης πολυεθνικές εταιρίες κατασκευής παλετών και προϊόντων pellet, καθώς και κάποιες μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες κατασκευής διαφόρων επιφανειών ξύλου.

Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί πως η κάθε μία από τις τεχνολογίες που συνθέτουν σήμερα το Industry 4.0, το ενδιαφέρον για την ενσωμάτωση και την υλοποίηση τους στην παραγωγική διαδικασία, είναι διαφορετικό σε κάθε χώρα και εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά που έχει ο παραγωγικός τομέας της χώρας σε εθνικό επίπεδο.

Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2017 σε τέσσερις χώρες της ΕΕ, Ην. Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία και Γερμανία, από το IN4WOOD, (μια κοινοπραξία της ΕΕ για την προώθηση του Industry 4.0 στη βιομηχανία ξύλου – επίπλου), αποτυπώνεται ο διαφορετικός βαθμός του ενδιαφέροντος. (Πίνακας 1).

Πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα;

Η Ελλάδα στο δείκτη DESI, κατέχει την 26 θέση από τις 28 χώρες τις ΕΕ με την Ρουμανία και την Βουλγαρία να την ακολουθούν. Ο δείκτης DESI, είναι ένας σύνθετος δείκτης που συνοψίζει όλους τους σχετικούς δείκτες για την ψηφιακή απόδοση της Ευρώπης και παρακολουθεί την εξέλιξη των κρατών μελών της ΕΕ στην ψηφιακή ανταγωνιστικότητα.

Να σημειωθεί επίσης πως στην προσπάθεια της ΕΕ τον Απρίλιο του 2018, για την δέσμευση και συνεργασία των κρατών μελών της σε μια σειρά από τομείς όπως και αυτός της Τεχνητής Νοημοσύνης και της προστασίας των δεδομένων μέσα από νέα και ασφαλέστερα πρότυπα, η Ελλάδα ούτε καν παραβρέθηκε!

Σήμερα στην Ελλάδα σε τομείς που έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα όπως είναι ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή, η ενσωμάτωση μεγάλου ποσοστού των τεχνολογιών του Indystry 4.0 μπορεί και ίσως να επιβάλλεται να “τρέξει” πιο γρήγορα, λόγου του τεραστίου μεγέθους της αγοράς που μπορούν να απευθυνθούν και της αντιμετώπισης του ανταγωνισμού με σύγχρονες και πρωτοποριακές μεθόδους.
Στους υπόλοιπους παραγωγικούς τομείς, τα πράγματα μάλλον θα κυλήσουν αργά.

Ο λόγος είναι πως στην Ελλάδα μπορεί να έχουμε έντονο επιχειρηματικό δαιμόνιο και “γερά μυαλά” λόγω της υψηλής κατάρτισης που διακρίνει τους αποφοίτους πολλών ελληνικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, υπάρχουν όμως σημαντικοί επιβραδυντικοί παράγοντες, στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Πρώτον η διάρθρωση του συνόλου της ελληνικής βιομηχανίας και ειδικά του ξύλου – επίπλου που απαρτίζεται από μικρομεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.
Δεύτερον η έλλειψη των αναγκαίων επενδυτικών κεφαλαίων, ειδικά μετά την οικονομική κρίση που αφάνισε την επιχειρηματικότητα.
Τρίτον και το πιο σημαντικό, το μικρό και περιορισμένο εύρος της αγοράς που απευθύνεται σήμερα η ελληνική βιομηχανία, ξανατονίζοντας ειδικά του ξύλου – επίπλου.

Θα πρέπει όλη η βιομηχανία μαζί και του ξύλου – επίπλου να επαναπαυτεί;

Η απάντηση είναι ένα μεγάλο ΟΧΙ και έχει αποδειχθεί από προηγούμενες εποχές, πως αυτό ουσιαστικά δεν θα πρέπει να συμβεί γιατί θα είναι καταστροφικό!

Είναι αλήθεια πως το Industry 4.0 είναι μια νέα και πολλά υποσχόμενη τεχνολογία και όπως κάθε νέα πρωτοεμφανιζόμενη τεχνολογία, είναι ακόμη “ακριβή”. Ειδικά για το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων έτσι όπως δυστυχώς εξελίχτηκε η οικονομία μας τα τελευταία χρόνια.

Παρ’ όλα αυτά όμως, είναι σίγουρο πως τα πράγματα θα πάνε προς το καλύτερο γιατί νομοτελειακά δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.

Όποιος δεν αντιλαμβάνεται έγκαιρα τις αλλαγές και τις συνθήκες που χαρακτηρίζει την εποχή του ώστε να προσαρμοστεί με τα νέα δεδομένα, κάποια στιγμή η εποχή του τον ξεπερνά και στο τέλος αφανίζεται.

Πόσες σημερινές εταιρείες του κλάδου μας που μετρούν κάποιες δεκαετίες ύπαρξης, θα μπορούσαν να έχουν επιβιώσει αν δεν είχαν επενδύσει τα προηγούμενα χρόνια, άλλες στοιχειωδώς και άλλες σε μεγαλύτερο βαθμό σε αρκετές τεχνολογίες της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης, όπως σε εξελιγμένα ξυλουργικά μηχανήματα απλών βασικών παραγωγικών λειτουργιών, σύγχρονα υπολογιστικά συστήματα λογισμικού και σε μηχανήματα CNC για διάφορες και πιο σύνθετες παραγωγικές επεξεργασίες;

Το ίδιο θα συμβεί ξανά και με όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες του Industry 4.0. αλλά σίγουρα σε μικρότερο βάθος χρόνου.

Θα πρέπει να τονιστεί πως ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα που χαρακτηρίζει τη σημερινή νέα ψηφιακή βιομηχανική εποχή, είναι πως μέσα από αρκετές τεχνολογίες του Industry 4.0, η καινοτομία μπορεί να υλοποιηθεί πολύ πιο εύκολα και να επιβραβευθεί σε πολύ σύντομο χρόνο ακόμη και παγκοσμίως.

Αυτό θα πρέπει να το εκμεταλλευτούν όλες οι παραγωγικές εταιρείες μαζί και του ξύλου – επίπλου, με τον προσανατολισμό τους και σε νέα “έξυπνα” και καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες.

Παράλληλα θα πρέπει η Πολιτεία να έχει τη διάθεση και να είναι σε θέση να βοηθήσει μέσω διαφόρων επενδυτικών προγραμμάτων, όλη την υγιή και καινοτόμο επιχειρηματικότητα.

Τα επιμελητήρια θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουν το ρόλο τους και να αναλάβουν πανελλαδικά για τα μέλη τους, τη διοργάνωση ειδικών ημερίδων και σεμιναρίων, σχετικά με όλες αυτές τις σύγχρονες τεχνολογίες και πως αυτές μπορούν να ενσωματωθούν στη σημερινή ελληνική παραγωγή, προσεγγίζοντας το θέμα καθαρά από τεχνολογικής πλευράς και όχι από κοινωνιολογικής, όπως είδαμε να συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις.

Όλα αυτά είναι τα ελαχίστως απαραίτητα και εφαρμόζονται σήμερα σε πολλές χώρες του κόσμου που σέβονται την επιχειρηματικότητα.

Συγχρόνως όμως θα πρέπει να σταθούμε και στους προμηθευτές μηχανολογικού εξοπλισμού και λογισμικού, όπου μέσα από τις εξειδικευμένες γνώσεις που διαθέτουν λόγω αντικειμένου, θα πρέπει να είναι σε θέση να υποδείξουν στους πελάτες τους, ποιες από όλες αυτές τις σύγχρονες τεχνολογίες “πρέπει” και μπορούν να ενσωματωθούν για πραγματικό όφελος στην παραγωγική διαδικασία, λαμβάνοντας πάντα υπόψη και τη συμβατότητα με τις υπάρχουσες υποδομές του κάθε εργοστασίου, αλλά και ποιες ίσως μπορούν να “περιμένουν” για μελλοντικές επενδύσεις.

Αυτό όμως που θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας, είναι πως το Industry 4.0 ήρθε για να μείνει, ώστε να αλλάξει ριζικά τη βιομηχανία και την ανθρωπότητα και θα το βλέπουμε καθημερινά μπροστά μας σε διάφορες μορφές του, τα επόμενα χρόνια.

Ελπίζουμε η κρίση στην Ελλάδα να αποτελεί πλέον παρελθόν και τότε είναι σίγουρο πως η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα θα ξαναβρεί σιγά σιγά τον δρόμο της, γιατί οι Έλληνες επιχειρηματίες και οξυδερκείς είναι και ανέκαθεν τα πηγαίναν καλά με κάθε νέα τεχνολογία.

Γιάννακας Ιωάννης | Εκδότης eWood.

Πηγές αφιερώματος: •wikipedia.org, •in4wood.eu, •www.eea.gr/ •Καθημερινή, •Βήμα, 
•Τα εργαλεία της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, Εκδόσεις το ΔΙΚΤΥΟ.

Αφιέρωμα στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0)
Προηγούμενο: Μέρος 4ο: Τι αλλαγές θα φέρει στην ανθρωπότητα.
Αρχική: Αφιέρωμα στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0): Τι είναι και τι πρέπει να γνωρίζουμε γενικότερα.